Theo GS.TS Phạm Gia Khánh - Chủ tịch Hội ghép tạng Việt Nam cho biết, công tác ghép tạng của Việt Nam xuất phát sau thế giới 50 năm nhưng lại có tốc độ phát triển vượt bậc và đuổi kịp thế giới. Ghép tạng tại Việt Nam bắt đầu khởi xướng từ những năm 60 của thế kỷ 20, số người được ghép tạng tại Việt Nam từ năm 1992 đến 31/5/2022 là 6.550 người. Trong đó, số người được ghép thận là 6.094 ca. 

Sau khi phẫu thuật ghép thận, hệ miễn dịch cơ thể của người bệnh còn rất yếu, do ảnh hưởng trong quá trình phẫu thuật phải sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau để tránh thải ghép tạng. Lúc này, người bệnh có nguy cơ gặp nhiều biến chứng nguy hiểm nên chế độ dinh dưỡng cho người bệnh sau ghép thận cần đặc biệt chú ý và phải tuân thủ chặt chẽ theo đúng chỉ định của bác sĩ, nhằm phục hồi sức khỏe nhanh nhất cho người bệnh.

 Dinh dưỡng sau phẫu thuật ghép thận.

Nguyên tắc dinh dưỡng:

·        Cung cấp năng lượng 30-35 kcal/kg thể trọng/ngày tuỳ vào thể trạng từng người bệnh.

·        Chế độ ăn giàu protein, nhu cầu khuyến nghị 1,3-1,5g/kg thể trong/ngày.

·        Lượng nước: 1,5-2,5 lít/ngày (tăng nhu cầu nếu người bệnh bị nôn, sốt, tiêu chảy,...).

·        Lượng muối: khoảng 2-3g/ngày.

·        Cung cấp đủ các chất dinh dưỡng, chất xơ, vitamin và khoáng chất.

Lời khuyên và một số lưu ý của bác sĩ dinh dưỡng

1. Thực hiện chế độ ăn chín, uống sôi

·         Người bệnh nên ăn đồ đã nấu chín, không ăn các loại đồ sống, thực phẩm đồ biển vì rất dễ bị nhiễm khuẩn E.colilegionella. Uống nước đã đun sôi

·         Cần rửa, ngâm sạch rau để loại bỏ vi khuẩn

·         Không nên ăn rau sống, salad, rau quả bị dập nát.

·         Không ăn đồ chiên xào nhiều, đồ nướng trực tiếp trên than

·         Không nên ăn các thực phẩm đồ nóng, nồng như tỏi sống, ớt, tiêu,....

·         Không được uống rượu và các loại đồ uống có cồn khác để tránh gây áp lực lên thận.

2. Bổ sung nhiều thực phẩm có protein cao

  Người bệnh nên bổ sung thực phẩm giàu protein như thịt, cá, trứng, các loại hạt như đậu phộng, đậu, sữa, đậu nành, đậu phụ,... Bên cạnh đó, người bệnh cũng không nên ăn quá 3 quả trứng trong 1 tuần. Việc bổ sung nhiều đạm cho cơ thể sau khi ghép thận sẽ giúp phục hồi mô và cơ nhanh do trước đó cơ và mô bị phá vỡ do sử dụng nhiều thuốc chống thải ghép (steroids liều cao).

3. Ăn khoa học, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

·         Ăn thanh đạm, ăn vừa phải, không nên ăn quá nhiều trong 1 bữa

·         Ăn ít muối, ít đường

·         Ăn thực phẩm an toàn, còn tươi,

·         Không nên ăn ở ngoài để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, không ăn lại đồ ăn thừa từ hôm trước, đồ ăn hâm lại nhiều lần

Giảm lượng muối trong chế độ ăn

4. Không nên ăn trái cây

    Một số loại hoa quả người bệnh sau ghép thận không nên ăn như nho, bưởi, lựu hay rau, vì các loại quả này sẽ gây tăng nồng độ thuốc, có khả năng gây tương tác với thuốc ức chế miễn dịch đang dùng làm ảnh hưởng tới quá trình phục hồi thận. Trong chế độ dinh dưỡng sau ghép thận, người bệnh có thể ăn thực phẩm chua như chanh hoặc me. Tuy nhiên, không nên ăn trái cây chưa chín, chưa rửa sạch, trái cây bị hỏng,...

    Thay vì ăn trực tiếp trái cây tươi thì người bệnh có thể ăn dưới dạng trái cây rau củ hầm vừa thanh đạm, dinh dưỡng cao, đồng thời giúp làm giảm lượng vi khuẩn hoạt động, từ đó giảm nguy cơ nhiễm trùng. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể ăn ngũ cốc.

5. Chế độ sinh hoạt phù hợp

    Ngoài áp dụng chế độ dinh dưỡng sau ghép thận, người bệnh nên tập thể dục bằng các bài tập nhẹ nhàng, mỗi lần từ 20-30 phút để rèn luyện cơ thể dẻo dai, nâng cao sức đề kháng, giúp giảm nguy cơ huyết áp cao, tiểu đường, bệnh liên quan tới tim mạch, béo phì hoặc đột quỵ.

Lựa chọn thực phẩm

Thực đơn mẫu

Thực phẩm thay thế tương đương

Nhóm đạm: 100g thịt lợn nạc tương đương với: 100g thịt bò, thịt gà; 120g tôm, cá nạc.

Nhóm chất bột đường: 100g gạo tương đương 2 lưng bát cơm; 100g miến, 100g phở khô; 100g bún khô; 250g bánh phở tươi; 300g bún tươi; 400g khoai củ các loại.

Nhóm chất béo: 1 thìa dầu ăn (5ml) tương đương với 8g lạc hạt, 8g vừng.

Muối: 1g muối ăn không i ốt tương đương với 5ml nước mắm.