Ghép tế bào gốc tự thân là phương pháp lấy tế bào gốc của chính người bệnh ghép lại cho người bệnh, được chỉ định điều trị cho các bệnh máu ác tính không đáp ứng với các phác đồ đa hóa trị hoặc khi bệnh tái phát hoặc các bệnh lành tính liên quan đến vấn đề tự miễn dịch như đa u tủy xương, u lympho, leukemia cấp dòng tủy, ung thư vú, lupus... Để thực hiện được ghép tế bào gốc, đội ngũ bác sỹ, điều dưỡng phải có trình độ chuyên môn sâu về lĩnh vực này; có kinh nghiệm điều trị, theo dõi và xử lý những diễn biến sau điều trị hoá chất mạnh cho người bệnh.

Thực hiện truyền tế bào gốc cho người bệnh

Sau 26 ngày được thực hiện phương pháp điều trị ghép tế bào gốc tạo máu tự thân cùng với sự chăm sóc sát xao, điều trị tích cực, ngày 25/10 vừa qua, người bệnh Trần Văn H, 50 tuổi, ở thành phố Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên được chẩn đoán đa u tuỷ xương (giai đoạn 3) đã được xuất viện. Đây là ca bệnh ghép tế bào gốc tạo máu tự thân đầu tiên được các Bác sỹ, Điều dưỡng của Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên thực hiện thành công với sự phối hợp chuyển giao kỹ thuật cùng với các chuyên gia đầu ngành của Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương. 

Trước đó hồi tháng 9/2021, người bệnh thấy đau vùng hông thắt lưng, mức độ đau ngày một tăng dần không đi lại được kèm theo tề bì tay chân và gầy sút cân. Người bệnh H đến Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên khám, làm xét nghiệm và được chẩn đoán đa u tủy xương. Sau 8 đợt điều trị hoá chất tại khoa Huyết học lâm sàng, người bệnh thấy triệu chứng đau giảm dần, có thể tự đi lại được, tình trạng tê bì tay chân đã cải thiện rất nhiều. 

Bác sỹ Cao cấp Đồng Quang Sơn – Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên (thứ 2 từ phải sang) chụp ảnh cùng ekip sau khi thực hiện truyền tế bào gốc thành công cho người bệnh

Tuy nhiên với căn bệnh này, để có thể kéo dài thời gian sống không bệnh thì phương pháp điều trị tối ưu nhất cho người bệnh là được ghép tế bào gốc tạo máu tự thân. Với quyết tâm đẩy mạnh phát triển chuyên môn, khoa học kỹ thuật mới nhằm mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn cho người bệnh, Ban Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đã giao nhiệm vụ cho các khoa, phòng chuyên môn liên quan (đầu mối là khoa Huyết học lâm sàng) xây dựng Đề án ghép tế bào gốc tạo máu tự thân sau khi được Bộ Y tế cho phép thực hiện kỹ thuật. Được sự phối hợp của lãnh đạo hai bệnh viện, các chuyên gia của viện Huyết học - Truyền máu Trung ương đã tiến hành chuyển giao kỹ thuật ghép tế bào gốc tạo máu tự thân cho người bệnh H sau khi đạt lui bệnh hoàn toàn. Với phương pháp lấy tế bào gốc của chính người bệnh ghép lại cho người bệnh, các tế bào gốc sẽ hỗ trợ và giúp phục hồi nhanh chóng hệ thống sinh máu của người bệnh sau hóa trị liệu liều cao, nhằm phòng tránh những biến chứng đe dọa tính mạng. Hiệu quả của ghép tế bào gốc tạo máu tự thân chủ yếu có được là nhờ hóa trị liều cao nhằm mục đính tiêu diệt tối đa các tế bào ác tính.

Các bác sỹ, điều dưỡng theo dõi tiến trình hàng ngày của người bệnh sau ghép

Đối với người bệnh H, sau khi làm các xét nghiệm đánh giá kiểm tra đạt lui bệnh hoàn toàn (sau điều trị hoá chất các chỉ số về bình thường) đủ tiêu chuẩn thực hiện ghép tế bào gốc tạo máu tự thân. Người bệnh được chuyển đến khu vực phòng ghép Tế bào gốc tạo máu - khu vực cách ly vô trùng tuyệt đối. Với sự chuyển giao kỹ thuật từ các chuyên gia Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương cùng sự phối hợp hỗ trợ nhịp nhàng, đồng bộ giữa khoa Huyết học lâm sàng với các khoa, phòng chuyên môn, chức năng của khác của Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, ca ghép tế bào gốc tạo máu tự thân cho người bệnh H đã được thực hiện bắt đầu vào ngày 28/9/2023 sau 12h thực hiện phác đồ điều kiện hóa bệnh nhân được truyền khối tế bào gốc.

BSCKI. Bùi Thị Lan - Khoa Huyết học lâm sàng, người trực tiếp ghép, điều trị người bệnh H cho biết: trong suốt gần 1 tháng thực hiện truyền tế bào gốc, khó khăn nhất được đặt ra đối với người bệnh H là sự giảm miễn dịch với những thời điểm diễn biến rất đặc biệt. Điển hình như ngày thứ 5, người bệnh có những triệu chứng về rối loạn tiêu hoá, hạ bạch cầu và giảm tiểu cầu. Đến ngày thứ 7, bạch cầu về 0, chúng tôi đã thực hiện kích bạch cầu, dùng các loại kháng sinh nâng thang, điều trị bao vây phối hợp và sử dụng các thuốc hỗ trợ đường tiêu hoá nhằm giảm các triệu chứng tổn thương về đường tiêu hoá. Đến ngày thứ 14, các triệu chứng của người bệnh đã ổn định (bạch cầu, tiểu cầu tăng lại) tế bào gốc đã mọc, các bác sỹ tiếp tục theo dõi, động viên hỗ trợ người bệnh, với chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp. Đến ngày thứ 26, người bệnh đã ổn định về mặt lâm sàng, các chỉ số bạch cầu, tiểu cầu ổn định, việc sinh hoạt ăn, ngủ đã trở về như người bình thường.

Người bệnh được thăm khám, kiểm tra sức khỏe hàng ngày

Tiến sỹ Nguyễn Quang Hảo - Trưởng khoa Huyết học lâm sàng Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên cho biết: để thực hiện thành công ca ghép tế bào gốc tự thân đầu tiên tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, dưới sự chỉ đạo của Ban Giám đốc, Khoa đã lên kế hoạch cụ thể, từ việc chuẩn bị người bệnh, nguồn nhân lực, trang thiết bị đến cơ sở vật chất. Trong gần 2 năm qua, được sự giúp đỡ của các chuyên gia chúng tôi đã cử các kíp bác sĩ, điều dưỡng đi học tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương về kỹ thuật này. Sau 26 ngày ghép tế bào gốc và điều trị tích cực, người bệnh đã được xuất viện. Thành công này đã thể hiện được năng lực, trình độ chuyên môn của đội ngũ bác sỹ, điều dưỡng của khoa khi đã làm chủ được các kỹ thuật khó và chuyên sâu dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia. Đây cũng là bước tiến vô cùng quan trọng trong sự phát triển của chuyên ngành huyết học tại Thái Nguyên, đặc biệt đối với những người bệnh mắc các bệnh về máu, nhóm ngành ung thư máu tại Bệnh viện sẽ được tiếp cận với những phương pháp điều trị tốt nhất. 

Người bệnh tập thể dục ngay tại phòng ghép

Bác sỹ cao cấp Đồng Quang Sơn - Phó Giám đốc Bệnh viện nhấn mạnh: thời gian qua, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đặc biệt quan tâm đến công tác phát triển khoa học, kỹ thuật mới và ứng dụng trong điều trị cho người bệnh, trong đó đặt mục tiêu năm 2023 sẽ tiến hành được ca cấy ghép tế bào gốc tự thân đầu tiên, tiến tới thực hiện thường quy kỹ thuật này nhằm mang lại lợi ích cho người dân cả nước nói chung, vùng Trung du miền Núi phía Bắc nói riêng. Từ mục tiêu và thành công đã đạt được qua ca ghép đầu tiên cho người bệnh đa u tủy xương đã mở ra một chương mới cho sự phát triển y tế chuyên sâu của đơn vị, là tiền đề quan trọng để Bệnh viện tiếp tục triển khai kỹ thuật ghép tế bào gốc điều trị các bệnh ác tính về máu, giúp người bệnh không chỉ được hưởng các dịch vụ kỹ thuật cao nhất của nền y học hiện đại mà còn góp phần mang lại cuộc sống mới./.

Tập thể khoa Huyết học lâm sàng chúc mừng người bệnh đầu tiên thực hiện ghép tế bào gốc thành công