Đái tháo đường (diabetes) và đái tháo đường thai kỳ (gestational diabetes) là tình trạng bệnh lý mạn tính phổ biến hiện nay: do thói quen ăn uống thừa, chế độ làm việc, môi trường, thuốc lá, béo phì và các yếu tố nguy cơ khác… làm gia tăng bệnh lý ĐTĐ.
Hệ thống máy sinh hóa tự động Power Epress Tại khoa Sinh hóa Bệnh viện trung ương Thái Nguyên
ĐTĐ là bệnh lý phức tạp, nhiều biến chứng, làm giảm chất lượng cuộc sống và tỷ lệ tử vong cao. Để phát hiện bệnh ĐTĐ rất đơn giản là việc xét nghiệm định kỳ hàng năm cũng như khám quản lý thai nghén theo kỳ mang thai. Nghiệm pháp glucose huyết là nghiệm pháp nhằm chẩn đoán sớm tình trạng dung nạp glucose từ đó có giải pháp kịp thời để ngăn chặn bệnh lý ĐTĐ hoặc chẩn đoán ĐTĐ rất sớm.
1. Chỉ định thực hiện nghiệm pháp glucose đường uống ở những người bình thường:
- Ở đối tượng có nguy cơ: béo phì, tuổi > 40
- Xét nghiệm glucose máu khi đói > 5.6 mmol/L
- Xét nghiệm 6.0 < HbA1C ≤ 6.5
2. Chỉ định ở phụ nữ có thai có nguy cơ: Chỉ định nghiệm pháp dung nạp glucose. Nghiệm pháp có thể được chỉ định ở “tất cả các thai phụ hoặc các thai phụ có nguy cơ đái tháo đường thai kỳ cao” , nên kiểm tra ở tất cả các giai đoạn của thai kỳ (khi khám thai, tốt nhất là tuần 24 - 28 tuần) với các đặc điểm sau:
+ Béo phì: chỉ số khối cơ thể (BMI) ≥ 30
+ Tuổi trên 25
+ Tiền sử gia đình có người bị đái tháo đường
+ Tiền sử bản thân có đái tháo đường thai kỳ trong lần mang thai trước.
+ Trước đây đã sinh một bé nặng trên 4,1 kg hoặc một thai chết lưu không rõ NN
3. Cách tiến hành: Thử nghiệm được tiến hành vào buổi sáng sau khi nhịn đói sau ăn từ 10 – 12 giờ. Lấy máu xét nghiệm đường huyết lúc đói, sau đó cho bệnh nhân uống (75g glucose khan tương ứng 82 g glucose ngậm nước mua ngoài quầy thuốc) pha trong 250 ml nước sôi đê nguội trong 5 phút. Hẹn bệnh nhân lấy máu định lượng glucose huyết tại thời điểm 1 và 2 giờ sau khi uống nước đường. Trong thời gian làm nghiệm pháp bệnh nhân có thể ngồi chờ nhưng không được hút thuốc lá, uống cà phê.
*/ Khi tiến hành nghiệm pháp này cần chú ý:
- Không tiến hành nghiệm pháp dung nạp glucose huyết cho những bệnh nhân đã được xác định glucose huyết tăng rõ ràng và có các triệu chứng kinh điển của tăng glucose huyết hoặc đã có 2 mẫu glucose huyết lúc đói > 7,0mmol/L;Những bệnh nhân có bệnh cấp tính,
- Những người suy dinh dưỡng mạn tính, những người nằm liệt giương từ 3 ngày trở lên.
- Bệnh nhân ăn uống bình thường 3 ngày trước đó. Không dùng các thuốc thuộc nhóm glucocorticoid, thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta giao cảm ít nhất 3 ngày trước khi làm nghiệm pháp.Trước lúc làm nghiệm pháp phải nghỉ ngơi ít nhất 30 phút.
4. Biện luận kết quả:
4.1. Nghiệm pháp tăng glucose huyết ở người bình thường: Biện luận kết quả theo bảng
